مراقبت از سلامت روان در روزهای کوتاه و شب‌های بلند(پیشگیری از افسردگی فصلی )

نوع مقاله : علمی آموزشی

نویسندگان

1 کارشناس مسؤول آموزش بهورزی دانشگاه علوم پزشکی قزوین

2 کارشناس آسیب های اجتماعی ومقابله با اعتیاد دانشگاه علوم پزشکی قزوین

3 کارشناس آموزش بهورزی دانشگاه علوم پزشکی قزوین

4 رییس گروه واحد سلامت روانی اجتماعی و اعتیاد دانشگاه علوم پزشکی قزوین

10.22038/behv.2025.90832.2270

چکیده

افسردگی فصلی نوعی اختلال خلقی است که هر سال در زمان مشخصی تکرار می‌شود و معمولاً با نشانه‌هایی مانند کاهش انگیزه و انرژی، افزایش مدت خواب، خواب‌آلودگی. تحریک‌پذیری و خستگی مفرط  همراه است. این علایم اغلب در ماه‌های پاییز و زمستان ظاهر و در بهار یا تابستان فروکش می‌کنند.
مکانیسم‌های زیستی مؤثر در بروز این اختلال شامل تغییر در ترشح ملاتونین، کاهش سطح سروتونین و برهم‌خوردن ریتم  شبانه‌روزی بدن است. از نظر بیولوژیکی هنگامی که نور از چشم‌ها عبور کرده و به مغز می‌رسد، سروتونین در بافت عصبی رها می‌شود. در طول پاییز و زمستان، روشنایی روز کمتر از بهار و تابستان است و این امر باعث پایین آمدن سطح سروتونین در بدن می‌شود. کاهش سروتونین، بسیاری از فعالیت های بدن و از جمله حالت‌های عاطفی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. اگرچه این اختلال اغلب خودمحدودشونده است، اما عدم شناسایی و درمان بموقع می‌تواند پیامدهای جدی فردی و اجتماعی به همراه داشته باشد. توجه به خودمراقبتی فردی، اجتماعی و سازمانی، غربالگری منظم در نظام مراقبت اولیه و همکاری تیمی بین بهورز، مراقب سلامت، پزشک و روان‌پزشک نقش مهمی در پیشگیری و درمان این اختلال دارد. اجرای صحیح این اقدام‌ها می‌تواند بار بیماری‌های روانی را در جامعه کاهش دهد و کیفیت زندگی بیماران را ارتقا بخشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات